กัมพูชา ๒๐๑๓
เดือนตุลาคม ๒๐๑๓ เป็นเดือนที่ผมกลับมาเริ่มต้นงานธรรมทูตอีกครั้ง หลังจากหายหน้าหายตา ไปสามปี ที่กรุงโรม กลับมาพร้อมวัยวุฒิ และคุณวุฒิ ที่เพิ่มขึ้น แม้หน้าตาจะไม่เปลี่ยนไปมาก แต่เส้นผม ก็มีสีดอกเลามากขึ้น และความรู้ที่ได้ร่ำเรียน ซึ่งบวกเพิ่มกับความตั้งใจอีกครั้งที่จะรับใช้พระศาสนจักร ที่เพิ่งเกิดใหม่นี้ ซึ่งเมื่อหลายอย่างเปลี่ยน ช่วงนี้ จึงเป็นช่วงที่ผมต้องอัพเกรดข้อมูลอะไร ต่อมิอะไร หลายๆ อย่าง รวมทั้งรูปแบบการดำเนินชีวิตและการทำงานด้วย
มีเรื่องราวมากมายตลอดสามปีที่ผ่านจากปากของคนที่รู้จักมักคุ้น ทั้งเพื่อนพี่น้องธรรมทูตไทยที่ ทำงานบากบั่นต่อสู้ตลอดมา กับเพื่อนธรรมทูตที่เป็นฆราวาส นักบวช และพระสงฆ์ ที่แบ่งปัน ประสบการณ์ และเรื่องราวความเปลี่ยนแปลงต่างๆ ให้ผมได้ฟังอย่างต่อเนื่อง
ถ้าดูจากภายนอก เขตสังฆรักษ์พนมเปญ (Vicariate of Phnom Penh) ซึ่ง ผมทำงานอยู่ มีการเปลี่ยนแปลงไปพอสมควรทั้งทางกายภาพ ผู้คน และพระศาสนจักร ที่พนมเปญ เริ่มมีถนนลอยฟ้า ตามที่เขาเข้าใจคือ “ถนนบนอากาศ” ก็คือ สะพานข้ามทางแยกต่างระดับเพิ่มขึ้นสองสามแห่ง แก้ปัญหา รถติดซึ่งนับวันจะวุ่นวายมากขึ้น มีตึกใหม่ๆ พุ่งสูงขึ้น ทั้งในใจกลางเมืองและชานเมือง มีสะพานข้าม แม่น้ำเพิ่มขึ้น ถนนกว้างขึ้น แต่ยังขรุขระเหมือนเดิม คนในเมืองหลวงเพิ่มมากขึ้น ระบบเศรษฐกิจต่างๆ ก็ดูจะวิ่งขึ้นอย่างต่อเนื่อง ถ้าไม่มีปัญหาการเมืองเข้ามาสะดุด
ในส่วนของพระศาสนจักร มีการจัดเขตวัดหรือศูนย์อภิบาลใหม่ เขตโรงเรียนอาชีวะดอนบอสโก ซึ่งแต่ก่อนอยู่กลางทุ่งนา ตอนนี้หนาแน่นไปด้วยบ้านจัดสรร และมีที่ดินแห่งใหม่ของมิสซัง ซึ่งกำลังก่อ สร้างอย่างค่อยเป็นค่อยไปในเขตเดียวกัน แม้จะอยู่ห่างไกลจากศูนย์กลาง แต่เป็นการแลกมากับความ กว้างใหญ่ของพื้นที่ ซึ่งจะสามารถรองรับสำนักงานและกิจกรรมต่างๆ ที่จะเกิดขึ้นอีกมากมายได้ใน อนาคต นี่เป็นการมองการไกลของพระสังฆราชและผู้มีส่วนรับผิดชอบ ผู้สนับสนุนรายใหญ่ ยังคงเป็น คณะมิสซังต่างประเทศกรุงปารีส, กระทรวงประกาศพระวรสาร และจากคณะธรรมทูตต่างๆ ที่ต่างหา ทุนมาพัฒนา ทั้งบุคลาการ การอบรม กิจกรรม และการก่อสร้างต่างๆ
ปัจจุบันคณะธรรมทูตไทย มีพระสงฆ์ทำงานกับมิสซังพนมเปญอยู่ ๕ องค์ คุณพ่อไตรรงค์ มุลตรี ดูแลเขตวัดทางใต้ กำลังระดมทุนก่อสร้างศูนย์เข้าเงียบอบรม ที่จังหวัด ตาแก้ว ซึ่งจะเป็น ประโยชน์สำหรับการเข้าเงียบ อบรมอีกมากมายในอนาคต มีพระสังฆราชและพระสงฆ์ จากไทยไปเยี่ยมให้กำลังใจมากมาย คุณพ่อวีระชัย กับคุณพ่อนิกร ช่วยกันดูแลวัด ในเขตลุ่มน้ำโขง ตอนล่าง ซึ่งส่วนใหญ่เป็นกลุ่มคริสตชนชาวเวียดนาม คุณพ่อหัตถชัย กำลังจบปีสุดท้ายในการเรียน ภาษาที่มิสซังกัมปงจาม ซึ่งได้รับประสบการณ์มากมาย จากชาวบ้าน ความยากจน และการทำงานของ พระศาสนจักร ส่วนคุณพ่อชัชชัย หลังกลับจากโรม ก็ได้ชื่อเขมรว่า “ฉัตรสิริ” ได้รับมอบหมายดูแล กลุ่มคริสตชนทางเหนือของพนมเปญ จนสุดเขตมิสซัง รวมทั้งหน้าที่ในสำนักงานบริหารส่วนกลาง (Chancellor) และหน้าที่ตามโอกาสที่พระสังฆราชจะมอบหมาย
ในส่วนของคณะซิสเตอร์ผู้ร่วมงาน ในเขตมิสซังบัดตำบอง ซิสเตอร์ผู้รับใช้ฯ ได้แบ่งบ้านใหม่ อีกแห่งในเขตจังหวัดเสียมเรียบ จังหวัดที่มีจำนวนนักท่องเที่ยวสูงสุดตลอดปีเพราะเป็นที่ตั้งนครวัด และซิสเตอร์คณะรักกางเขนอุบลฯ ก็คงอยู่ในเขตมิสซังกัมปงจาม กลับมาที่มิสซังพนมเปญ ซิสเตอร์ คณะพระหฤทัยฯ คลองเตย ช่วยงานธรรมทูตในเขตวัดอย่างกระตือรือร้น ซ.จันทนา รับดูแลศูนย์ เด็กเล็กที่วัดใหญ่ น.ยอแซฟ พนมเปญ ซึ่งเพิ่งเปิดเป็นปีแรก ส่วนซ.สุพัตรา ช่วยดูแลกลุ่มคริสตชน และงานประกาศพระวรสารทางเหนือของพนมเปญ ซึ่งปนกันทั้งเวียดนามและกัมพูชา
พระศาสนจักรพยายามสร้างความกระตือรือร้น ให้กับคริสตชน ให้พยายามช่วยกันเป็นพยานถึง ความเชื่อ ด้วยกิจกรรมต่างๆ ตลอดปี การพยายามสร้างความเป็นหนึ่งระหว่างกลุ่มคริสตชนที่เป็น เวียดนามและกัมพูชา ซึ่งมีภูมิหลังต่างกันมากและบางครั้งบางคน ก็ยังติดกับประวัติศาสตร์อันเจ็บปวด
ส่วนสถานการณ์ล่าสุดระหว่างไทยกับ กัมพูชา ทางสื่อทางรัฐพยายามเสนอสื่อทั้งสองทาง คือทั้ง ทางบวกและทางลบ แต่ความรู้สึกของประชาชน คือ พวกเขาต้องการความสงบสุขมากกว่า ไม่ว่าทางรัฐ จะจัดการอย่างไรก็ตาม ก็ไม่อยากให้มีการใช้ความรุนแรง เพราะนั่นหมายถึงความกระทบต่อความเป็น อยู่ และการทำมาหากินอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ โดยเฉพาะตามแนวชายแดน ในส่วนของพระศาสนจักร เรามีหน้าที่คือ ช่วยสร้างสันติ เราไม่พูดหรือออกความเห็นที่เกี่ยวกับการเมืองใดๆ และพยายามกระตุ้น สัตบุรุษ ให้ยึดถือเรื่องนี้เสมอด้วย
เมื่ออาเซียนกำลังจะเปิด ไม่ใช่แค่ทางบ้านเมือง แต่พระศาสนจักรเอง ก็กำลังเปิดตัวเอง ให้เข้าสู่ ความเป็นนานาชาติเช่นกัน ซึ่งเป็นเรื่องท้าทายอย่างมาก ที่พระศาสนจักรในกัมพูชานี้ จะรักษา เอกลักษณ์ และธรรมประเพณีของพระศาสนจักร ให้เข้ากัน ได้อย่างไร? และยังมีเรื่องท้าทายอีกมากครับ สำหรับการประกาศพระวรสารในที่นี่ ซึ่งยังต้องการการ สนับสนุนจากพี่น้องชาวไทยเสมอ…ภาวนา ให้กันและกันด้วยนะครับ